اگر بخواهیم شاخص های مهم هویتی رابدانیم می توانیم سن وجنسیت وتحصیل وشغل را نام ببریم که براساس مدارک وشواهد نشان می دهد جمعیت مهاجرین ایرانی خارج ازکشور در سال ۲۰۱۷ بیشترافراد مسن وسالمند بوده است وتعداد زنان مهاجر نسبت به مردان افزایش چشمگیری داشته است.
و درمورد تحصیل که ازشاخصهای مهم هویتی بود می توانیم متوجه بشویم که حدود۷۲درصد ایرانیان مقیم خارج از کشور دارای تحصیلات عالیه و۶۱ درصد آنها شغلهای تخصصی دارند ودرمقابل حدود۵.۲۷ درصد آنها شغل فروشندگی و۱۱درصد کارگروتنها یک درصدآنها به شغل کارگری ساده مشغول هستند.
درسالهای اخیر طبق تحقیقات کارشناسان درسال ۲۰۰۰ به ازای هر ۱۴۰مرد ۱۰۰زن وجودداشت که در واقع نسبت مردان به زنان یک ونیم برابربوده است که این نسبت درسال ۲۰۱۰ به۱۳۲ مرددربرابر۱۰۰ زن کاهش پیدا کرد ودر سال ۲۰۱۵ به ۱۱۲ مرد درمقابل ۱۰۰زن کمترشد و در سالهای اخیرمتوجه شدند که جمعیت زنان مهاجر ازمردان پیشی گرفته بطوریکه این نسبت درسال ۲۰۱۷برابر۸۸ مرد در مقابل۱۰۰زن بود که کارشناسان معتقدند این آمارنگران کننده است وباید علتهای اقتصادی اجتماعی و… آن بررسی شود.
مهاجرت زنان در زمینه تحصیلات دانشگاهی
محمود مشفق عضو هییت علمی دانشگاه علامه طباطبایی می گوید:مهاجرت در زمینه تحصیلات دانشگاهی درحال افزایش است.
بر طبق آمار بین قرارگیری سطح اجتماعی و موقعیت مکانی ارتباط مستقیمی وجود دارد که همین باعث افزایش مهاجرت زنان در آینده می شود و عواملی همچون ازدواج وبچه دارشدن وتعداد فرزندان و… را تحت تاثیر قرار می دهد.
در مهاجرت زنان وضعیت و موقعیت اجتماعی در کشور مبدا و تصور آنها از موقعیت ها و اقامت خود در کشور مقصد در تصمیم گیری آنها برای مهاجرت نقش مهمی دارد.
جایگاه اجتماعی ومکانی دو فاکتور مهم برای دستیابی به امتیازات اجتماعی بین زنان و مردان شناخته شده است.
تحولاتی که در زمینه اقتصادی واجتماعی در کشور رخ داده و تمایل زنان برای داشتن تحصیلات عالی و شرکت در زمینه های اقتصادی واجتماعی زمینه مهاجرت را برای آنها فراهم کرده است.
نگرانی ها درارتباط با مهاجرت زنان
افزایش مهاجرت زنان نگرانی هایی را به دنبال دارد چرا که فقط زنان با تحصیلات عالی ویا موقعیت های مالی مناسب تصمیم به مهاجرت نمی گیرند و بسیاری از انها برای فرار از محدودیت های اجتماعی تصمیم به اقامت در کشور بیگانه میگیرند که این خود باعث ایجاد حاشیه های خاصی شده است چون زنان همواره آسیب بذیری های خاصی دارند که این عامل از دید خیلی از افراد سودجو پنهان نمی ماند وباعث سواستفاده از این موقعیت می شود.
طبق گفته آناهیتا سیفی استادیارحقوق بین الملل در دانشگاه علامه طباطبایی جنسیت وسن افراد نقش مهمی در مهاجرت دارد و آنها را بیشتر با تجربه خشونت جنسی ویا بکارگیری نیروی کار و قاچاق انسان رودررو می کند.
او درباره ی مهاجرت زنان به عنوان دانشجو یا پناهنده ویا کارگرو…با نام زنانه شدن مهاجرت میگوید:این نوع مهاجرت تحت تاثیر شدید جنسیت است و میتواند محدودیت ویا فرصتی برای مهاجرت باشد و اگر در گذشته زن به عنوان شخصی وابسته به مرد مهاجرت می کرد امروزه بسیاری از زنان مجرد ویا زنانی با کودکان خود برای اخذ اقامت کشورهای خارجه اقدام می کنند.
زنانی که رویای مهاجرت در سر خود می پرورانند در واقع برای رسیدن به موقعیت های ایده آل خود در کشور مقصد و برخورداری از امکانات مناسب تحصیلی ورفاهی این آرزو را دارند اما طبق گفته خانم سیفی هنوز هم سنت ها وافکار مرد سالارانه و نهادهایی که زنان را درپایین ترین رتبه نیروی کار قرار میدهند؛وجود دارند وزنان باید به این نکته توجه کنند که هنوز هم تعداد قابل توجهی از زنان مهاجر از بدرفتاری؛تبعیض؛ بی عدالتی و… درکشور های بیگانه رنج می برند.
وظیفه دولت ها وکنوانسیونها نسبت به مهاجرت زنان
طبق نظر محققان زنانه شدن مهاجرت می تواند فرصت یا چالشها ومحدودیت هایی را برای زنان به دنبال داشته باشد.
مهاجرت می تواند دولتها را از نقص هایی در هنجار های اجتماعی عادلانه نسبت به حقوق زنان ودسترسی به منابع آگاه کند.
سیفی اینگونه ادامه می دهد که مهاجرت می تواند تا حدی مفید واقع شود اما محدودیت هایی همچون تبعیض نژادی وجنسیتی؛هنجارهای اجتماعی وقوانین محدود رابه دنبال خواهد داشت.
امروزه برای حفاظت از حقوق مهاجرین زن کنوانسیونها و قوانین بین المللی ایجاد شده است وبسیاری از کشورها برای بهبود یافتن منافع مهاجران و کاهش اسیب وخطرات برای آنها اقداماتی انجام داده اند اما با این تفاسیر هنوز هم مهاجرت زنان با خطرات قابل توجهی دست به گریبان است.
بنابر صحبت های گفته شده دولت می تواند با تصویب برخی از قوانین مرتبط با حقوق زنان در زمینه خانواده وتحصیل وشغل وبرابری های احتماعی واقتصادی وسیاسی و ایجاد کنوانسیونهایی برای حمایت از حقوق زنان در کشور از زنانه شدن مهاجرت و آسیب رسیدن به زنان جلوگیری کند . چراکه زنان این روزها سهم شگرفی در مهاجرت و اخذ اقامت های کشور های خارجه را دارند و دولت در این مورد نباید غفلت کند و دولت ها وظیفه دارند با حمایت از حقوق زنان ودادن دستزسی کامل به تحصیلات و ایجاد امکانات ومحیط های امن برای بازار کار زنها و داشتن حق برابر در مسایل خانوادگی از ارزش وکرامت زن آنگونه که شایسته است حکایت کند.